برآورد تبخیر از سطح آب دریاچه سد قشلاق: سنندج

به دلیل نقشی که تبخیر، در چرخه هیدرولوژی و مدیریت بهینه منابع آب دارد تعیین مقدار یا برآورد آن همیشه یکی از چالش های عمده در بخش مطالعات منابع آب بوده است. اگرچه بهترین و دقیق ترین روش تعیین تبخیر اندازه-گیری مستقیم آن می باشد معهذا به دلایل متعددی اندازه گیری مستقیم آن همیشه و در همه جا امکان پذیر نمی باشد. از این رو استفاده و توسعه روش های تجربی مختلف جهت برآورد این متغیر مهم در حال توسعه می باشد. روش های مشتق شده از روش بیلان انرژی، انتقال جرم و روش های آماری از اهم آنها می باشد. این تحقیق تلاش دارد تا با استفاده از روش های آماری و بطور خاصی روش رگرسیون چند متغیره میزان تبخیر را از سطح آب در منطقه سد قشلاق واقع در سنندج، استان کردستان برآورد و با توجه به قابلیتی که روش رگرسیون دارد میزان تاثیر پارامترهای موثر بر تبخیر را به تفکیک ماه در منطقه مطالعاتی تعیین نماید. استفاده از آب این سد برای مردم منطقه نقش حیاتی دارد، در واقع آب شرب و مصارف صنعتی، اقتصادی و آبیاری 3 هزار هکتار زمین کشاورزی و3/0 مگاوات برق منطقه، پرورش آبزیان... و ورزش های آبی را ممکن می سازد از این رو آینده آب سد و این که چه تغییراتی در آن در حال رخ دادن است می تواند حائز اهمیت بسیار باشد. در این مقاله همچنین به منظور افزایش کارایی مدل رگرسیون میزان تبخیر در شش مقطع زمانی که شامل (کل دوره آماری، دوره شش ماهه، ماهانه، دوره تر، دوره خشک، دوره تر و خشک)می باشد، مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با میزان تبخیر اندازه گیری شده مقایسه گردید. بر اساس نتایج حاصل از مدل در همه ماه ها متغیرهای مستقل یکسان نبوده و پارامترها در ماه های مختلف وزن های یکسانی ندارند. بیشترین انطباق بین مقادیر مدل و اندازه گیری شده در تیرماه بیش از سایر ماه ها دیده می شود و اگر جایی تفاوت وجود دارد به دلیل عدم وجود ایستگاه و اعمال نکردن پارامترهای از قبیل باد، رطوبت و... می باشد. نتایج همچنین نشان می دهد که در تمام دوره ها رابطه معنی داری میان متغیرهای مستقل و وابسته وجود داشته و کمترین میزان تبخیر در فروردین ماه با 22/0 و بیشترین میزان با 90/0 در تیرماه وجود دارد. متناسب با برازش مدل مناسب متغیرهای مستقل از درجات مختلف تاثیرگذاری برخوردار بودند. با به کارگیری روش تناسب مشخص گردید که تبخیر در دوره خشک 48% افزایش داشته که میزان ریسک پذیری و مواجه شدن با کمبود منابع آبی طی دوره های خشک را نشان می دهد.